Η ψυχοθεραπεία μέσα από τα μάτια του Καβάφη
| ΙΘΑΚΗ
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος, γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις. Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι, τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις, αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει. Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις, αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου, αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου. Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος. Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους· να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά, και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις, σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους, και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής, όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά· σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας, να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους. Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη. Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου. Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου. Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει· και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί, πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο, μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη. Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι. Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο. Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια. Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε. Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν. Κ. Π. Καβάφης
|
Ο ταξιδιώτης ασθενής ξεκινά για τον προορισμό του με συνεργάτη τον θεραπευτή. Για να ξεκινήσει σωστά όμως το ταξίδι πρέπει εξαρχής να το θέλει. Να επιθυμεί να έχει διάρκεια, να είναι γεμάτο περιπέτειες και γνώσεις, ώστε να του προσφέρει πολλές εμπειρίες. Οι εμπειρίες αυτές θα αποτελέσουν τα εφόδια για τη μετέπειτα ζωή του ταξιδιώτη. Οι περιπέτειες θα βασιστούν στα εμπόδια που καλείται να υπερπηδήσει και τις μάχες που πρέπει να δώσει για να βγει νικητής.
Η πρώτη μάχη του θεραπευόμενου είναι με τον ίδιο του τον εαυτό. Θα αντιμετωπίσει τον μαθημένο τρόπο συμπεριφοράς του, τις πεποιθήσεις και τις συνήθειες του. Τα εμπόδια βέβαια δε θα είναι ανυπέρβλητα. Μόνο αν ο ταξιδιώτης φοβάται ή σκέφτεται αρνητικά μπορεί να προκύψουν δυσκολίες. Για να επιτύχει τον στόχο του, πρέπει να έχει καθαρό μυαλό, να κρατά την σκέψη του σε υψηλό επίπεδο, να έχει διαρκώς κατά νου τον στόχο του και να μη φοβάται να τολμήσει ή να διεκδικήσει τα όνειρά του.
Ο θεραπευόμενος δεν πρέπει να βιαστεί να ολοκληρώσει το ταξίδι του, αλλά να οπλιστεί με υπομονή και επιμονή, κάνοντας κάθε φορά μικρά και σταθερά βήματα με αφοσίωση. Δεν πρέπει να βιάζεται να επιτύχει τον στόχο, αλλά να χτίζει λιθαράκι, λιθαράκι με τις πράξεις του τις βάσεις πάνω στις οποίες θα πατήσει και θα παγιωθεί ο στόχος. Η ψυχοθεραπεία προσφέρει εμπειρίες, μέσα από τις οποίες το άτομο ωριμάζει και μέσω της ωριμότητας ο στόχος έρχεται ολοένα και πιο κοντά. Κάθε εμπειρία μοιάζει με πρωτόγνωρο λιμάνι που προσφέρει γαλήνη και ενθουσιασμό. Η επαφή με τις νέες εμπειρίες, θυμίζει γνωριμία με νέους πολιτισμούς που διευρύνουν τις γνώσεις μας.
Ο θεραπευόμενος όπως είπαμε και παραπάνω όμως, πρέπει να σκέφτεται διαρκώς τον στόχο που έχει θέσει εξαρχής για να μην εγκαταλείψει στην πορεία την αρχική του προσπάθεια και συμβιβαστεί με έτερους μικρότερους στόχους. Ανασύροντας διαρκώς από την μνήμη του τον στόχο, θυμάται τα πρώτα δυνατά συναισθήματα της επιθυμίας για επιτυχία, ενισχύοντας τις προσπάθειες του να φτάσει γρηγορότερα στον προορισμό.
Φτάνοντας όμως κανείς στην Ιθάκη του, ανακαλύπτει ότι ο στόχος του επετεύχθη και πως η Ιθάκη δεν έχει κάτι άλλο πια να του δώσει, καθώς το ίδιο το ταξίδι του χάρισε το σύνολο των απαραίτητων εμπειριών και γνώσεων κατά τη διάρκεια του.
Ο στόχος είναι κάτι το ξεχωριστό για κάθε θεραπευόμενο, είναι το κίνητρο που αξίζει κάθε προσπάθεια που θα καταβληθεί κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας. Είναι ο λόγος που δίνει κουράγιο και δύναμη στο θεραπευόμενο να ξεπερνάει τις αντιξοότητες. Ο κυρίως στόχος όμως η Ιθάκη, μπορεί να αποτελείται από μικρότερους επί μέρους στόχους που κάθε φορά που επιτυγχάνονται ο θεραπευόμενος έρχεται ολοένα και πιο κοντά του.
Ο Καβάφης βρήκε την Ιθάκη του, εσείς? |
